Voor het eerst zijn met Webb sterclusters waargenomen in een sterrenstelsel in het vroege heelal

SPT0615-JD gefotogtrafeerd met Webb. Credit: ESA/Webb, NASA & CSA, L. Bradley (STScI), A. Adamo (Stockholm University) and the Cosmic Spring collaboration.

De Webb ruimtetelescoop heeft al vele ontdekkingen op zijn naam staan en daar kan er weer eentje aan toegevpoegd worden. Voor het eerst zijn ìn een sterrenstelsel in het vroege heelal afzonderlijke sterclusters ontdekt, welgeteld vijf zware en jonge sterclusters in een sterrenstelsel dat al 460 miljoen jaar na de oerknal bestond. Het gaat om het sterrenstelsel SPT0615-JD, bijgenaamd de ‘Cosmic Gems arc’, dat we kunnen zien dankzij een zwaartekrachtlens: tussen ons en SPT0615-JD bevindt zich een zeer zwaar cluster, SPT-CL J0615-5746, dat door z’n massa ervoor zorgt dat het licht van SPT0615-JD verbogen én versterkt wordt. Daardoor is het licht van SPT0615-JD een boogje geworden en kúnnen we er details in zien. Met Webb’s Near Infrared Camera (NIRCam) was men in staat in de boog vijf clusters van sterren te identificeren, die een drie keer hogere dichtheid aan sterren hebben dan ‘hedendaagse’ clusters. De ouderdom van de clusters is zo’n 50 miljoen jaar. De vijf clusters vormen 60% van het licht van SPT0615-JD.

Credit: ESA/Webb, NASA & CSA, L. Bradley (STScI), A. Adamo (Stockholm University) and the Cosmic Spring collaboration.

Op de met NIRCam gemaakte foto hierboven zie je links de vijf clusters. Rechts zie je ook de cijf cluster, maar dan op basis van een computersimulatie. Het jonge stelsel met z’n clusters bestond in  het tijdperk dat de ‘Epoch of Reionization‘ (EoR) wordt genoemd, toen de eerste sterren(-stelsels) met hun sterke UV-straling het neutrale waterstof in de omgeving ging ioniseren. Men denkt dat de vijf sterclusters bezig waren om zich om te vormen tot bolvormige sterrenhopen, de dichtste vorm van sterclusters die we kennen.

Meer hierover is te vinden in het vakartikel van Angela Adamo, Larry D. Bradley, Eros Vanzella, Adélaïde Claeyssens, Brian Welch, Jose M. Diego, Guillaume Mahler, Masamune Oguri, Keren Sharon, Abdurro’uf, Tiger Yu-Yang Hsiao, Xinfeng Xu, Matteo Messa, Augusto E. Lassen, Erik Zackrisson, Gabriel Brammer, Dan Coe, Vasily Kokorev, Massimo Ricotti, Adi Zitrin, Seiji Fujimoto, Akio K. Inoue, Tom Resseguier, Jane R. Rigby, Yolanda Jiménez-Teja, Rogier A. Windhorst, Takuya Hashimoto, Yoichi Tamura. Bound star clusters observed in a lensed galaxy 460 Myr after the Big Bang. Nature, 2024.

Bron: Stockholm University.

Gerelateerde Astroblogs:

Webb onthult dat fusies van sterrenstelsels de oplossing zijn voor het Lyman-α-mysterie van het vroege heelal Webb ontdekt dat het mogelijk dwergstelsels zijn die het heelal hebben gereïoniseerd Geboorte waargenomen van de eerste sterrenstelsels in het heelal