Webb ziet nieuwe structuren in de Grote Rode Vlek van Jupiter

Infraroodopname van Jupiter gemaakt door Webb. Credit: NASA/ESA/CSA/Jupiter ERS Team/Ricardo Hueso (UPV/EHU)/Judy Schmidt

Onderzoekers hebben met behulp van de Webb ruimtetelescoop nooit eerder waargenomen structuren gezien in de hogere atmosferische  delen van de Grote Rode Vlek, de enorme storm die al eeuwenlang op Jupiter woedt en die al sinds 1831 wordt waargenomen. Het lijkt eenvoudig om een grote planeet zoals Jupiter, die relatief dichtbij staat, waar te nemen met grote telescopen, maar het blijft toch lastig om de hogere atmosferische delen te zien, omdat die erg lichtzwak zijn, zeker vergeleken met de gloed van de poolstreken van Jupiter. Het is dankzij de ‘IR-ogen’ van Webb dat die hogere delen toch goed te zien zijn. En dat deed men met Webb’s Near-Infrared Spectrograph (NIRSpec) instrument.

Credit: ESA/Webb/NASA/CSA/H. Melin/M. Zamani (ESA/Webb)

Die hogere delen van de atmosfeer van Jupiter bevinden zich tussen de binnenste atmosfeer en het immens sterke magnetische veld van de reuzenplaneet. Z’n structuur is dan ook een gevolg van de interactie tussen die twee. Bij de polen kan dat bijvoorbeeld leiden tot poollicht in de hogere atmosferische delen als stof van de maan Io in het magnetisch veld terecht komt. Bij de evenaar van Jupiter is het de straling van de zon die de grootste invloed heeft, maar omdat de zon maar 4% zonlicht ontvangt van de hoeveelheid die de aarde ontvangt was de verwachting dat de hogere atmosferische delen van Jupiter minder complex zouden zijn dan bij de polen. Maar dat blijkt toch anders te zijn.

Met NIRSpec kon men in de atmosfeer bovenin de Grote Rode Vlek allerlei structuren en activiteit zien, zoals donkere bogen en heldere vlekken. Mogelijk is er sprake van ‘zwaartegolven’ (Engels: Gravity Waves) – niet te verwarren met de zwaartekrachtgolven. Dat zijn golven die we ook wel op aarde in oceanen en in de atmosfeer tegenkomen en die ontstaan als een gas of vloeistof tussen twee toestanden in in een evenwichtstoestand wil komen, waarbij de zwaartekracht een rol speelt. Meer informatie hierover vind je in dit vakartikel, gepubliceerd in Nature. Bron: NASA Spaceflight.

Gerelateerde Astroblogs:

Reuzenplaneten als ‘sloopkogel’; of hoe ze het leven in andere zonnestelsels kunnen verhinderen Europa Clipper’s instrumenten blijken tekenen van leven te kunnen detecteren in een enkele ijskorrel Mysterieuze warmtestraling ontdekt bij sterren in de Melkweg, zijn Dyson-structuren de oorzaak?