3 juli 2024

Webb ziet een beginnende protoster middenin een vurige zandloper

De James Webb Space Telescope (JWST, kortweg Webb) heeft met zijn Near Infrared Camera (NIRCam) een beginnende protoster gefotografeerd. Het gaat om een zeer jonge ster in de kern van L1527, een nevel die de vorm van een zandloper heeft, gelegen in het sterrenbeeld Stier (Taurus) op ongeveer 450 … [Lees meer...]

‘Vervuilde’ witte dwergsterren laten zien dat sterren en planeten tegelijkertijd groeien

Waarnemingen en simulaties van 237 witte dwergsterren versterken het bewijs dat planeten en sterren snel samen ontstaan en uitgroeien tot planetenstelsels. Een internationaal team van astronomen en planetaire wetenschappers, onder wie Tim Lichtenberg van het Kapteyn Instituut van de … [Lees meer...]

Fijnstructuurconstante blijkt op 16 look-a-likes van de zon hetzelfde te zijn

Het wordt de fijnstructuurconstante α genoemd, de fundamentele constante die de sterkte van de elektromagnetische wisselwerking bepaalt en die ooit door de beroemde natuurkundige Richard Feynman werd omschreven als 'een van de grootste verdomde mysteries van de natuurkunde'. Op aarde wordt al … [Lees meer...]

Twee witte dwergen ontdekt met de oudste planetaire restanten in het Melkwegstelsel

Een team van sterrenkundigen, dat onder leiding stond van Abbigail Elms (Universiteit van Warwick), heeft twee witte dwergsterren ontdekt in de Melkweg, die continu materie aantrekken dat afkomstig is van de planetaire systemen die de sterren ooit hadden. Eén van de twee is de witte dwerg … [Lees meer...]

Mogelijk is een origineel van Hipparchus’ sterrencatalogus teruggevonden

Hipparchus (ca. 190-120 v.Chr.) was een Griekse sterrenkundige, geograaf en wiskundige, die vooral bekend werd door z'n catalogus van sterren, die in 134 v.Chr. verscheen, het jaar dat er een totale zonsverduistering plaatsvond. Hij was de eerste die twee coördinaten gebruikte om sterren de … [Lees meer...]

Zwaar stellair zwart gat ontdekt praktisch in onze achtertuin

Een team van sterrenkundigen onder leiding van Sukanya Chakrabarti (University of Alabama in Huntsville, VS) heeft na analyse van de gegevens van 200.000 dubbelsterren, vergaard met de Europese Gaia ruimtetelescoop, een zwaar stellair zwart gat ontdekt, dat met een afstand van 1.550 lichtjaar … [Lees meer...]

Webb ontdekt verst verwijderde rode superreus nu bekend: Quyllur, gelegen áchter El Gordo

Met de Webb ruimtetelescoop hebben ze ACT-CL J0102−4915, bijgenaamd El Gordo ('De vette'), waargenomen, een enorme cluster van sterrenstelsels met een gigantische massa van drie biljard (3 x 10^15) zonsmassa, gelegen op 7 miljard lichtjaar afstand. Door die massa wordt de ruimte om het cluster … [Lees meer...]

Jaren later spuugt zwart gat materiaal van een opgeslokte ster uit

Ze worden Tidal Disruption Events (TDE's) genoemd, dat sterren of planeten te dicht bij een zwart gat komen en dan in korte tijd worden verslonden.  In oktober 2018 werd zo'n TDE waargenomen, dat was de TDE geheten AT~2018hyz (ASASSN-18zj). Een kleine ster, 1/10e van de massa van de zon, had zich … [Lees meer...]

Webb heeft het binaire systeem Wolf-Rayet WR 140 waargenomen

WR 140 - voluit: Wolf-Rayet 140 - is een binair systeem, bestaande uit een zware zogeheten Wolf-Rayet ster (10,31 keer de zonsmassa) en een nóg zwaardere ster van spectraalklasse O (29,27 keer de zonsmassa), gelegen in het noordelijke sterrenbeeld Zwaan (Cygnus). Die WR-ster is eigenlijk ook een … [Lees meer...]

Luidste ‘brul’ in de kosmos al 13 jaar een mysterie

NASA's instrument de 'Absolute Radiometer for Cosmology, Astrophysics, and Diffuse Emission' (ARCADE) werd ooit gebouwd om zwakke hittesignalen van de eerste generatie sterren te vinden. Tot veler verrassing detecteerden een team van astrofysici en kosmologen zo'n 13 jaar geleden, met data van … [Lees meer...]